E-Bülten : 2020/2

Adalet Bakanlığı tarafından 17 Aralık 2019 tarihinde yayınlanan 154/1 Nolu genelge, Türkiye’de kadına yönelik şiddetle mücadelenin önemli araçlarından biri olan 6284 sayılı Kanunda yer alan önleyici ve koruyucu tedbirlerin uygulanmasına dair yöntemleri içeriyor. Genelge her ne kadar İstanbul Sözleşmesi ve 6284 sayılı Kanunun uygulamasını gerçekleştirmek için hazırlanmış olsa da genelgedeki çeşitli eksiklikleri ve sorunları tespit etmiş bulunmaktayız.

Açıklamamızın tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

21-22 Aralık tarihleri arasında Hatay'da, Hatay Barosu Kadın Hakları Komisyonu üyesi avukatlara yönelik deneyim paylaşımı atölyesi gerçekleştirdik. 2 tam gün boyunca süren atölyenin ilk gününde kadına yönelik şiddetin tanımı, türleri ve etkileri hakkında konuştuktan sonra kadına yönelik şiddetle mücadelede uluslararası mekanizmaları ve 6284 sayılı Kanun üzerine konuştuk. Atölyenin ikinci gününde ise şiddete maruz kalan kadınlara hukuki anlamda destek olurken yaklaşımımız ve sınırlarımız hakkında deneyim paylaşımında bulunduk. Sonrasında Medeni Kanun ve Ceza Kanunu özelinde güncel tartışmalara, yaşadığımız sorunlara ve deneyimlerimize değinerek atölyeyi sonlandırdık.

Mor Çatı olarak 29-30 Kasım’da Muğla Emek Benim Kadın Derneği’nin, “Kadın Yoksulluğu ile Mücadelede Feminist Dayanışma” adlı etkinliğine katıldık. Etkinlikte Aydın, İstanbul, Adana, Van, Diyarbakır ve Çanakkale’de bulunan kadın örgütlerinden kadınlarla buluştuk. Bu buluşmada “Bağımsız Mücadele ve Kaynaklara Erişim İlişkisi: Mor Çatı Deneyimi” konulu bir atölye yaptık. Atölyede feminist örgütlenmelerde kaynak bulma ve proje geliştirme deneyimlerimizi paylaştık.

Özbekistan’da kadına yönelik şiddet alanında çalışan avukat, aile danışmanı gibi kamu uzmanlarından oluşan Özbekistan Kadın Komitesi, Mor Çatı’nın faaliyetleri ve alandaki iyi uygulamalarla ilgili bilgi edinmek üzere 11 Aralık’ta dayanışma merkezimizi ziyaret etti. Görüşmede Mor Çatı’nın faaliyetlerini, 6284 sayılı Kanunu, Türkiye’de dayanışma merkezleri ve sığınakların işleyişini anlattık. Komite üyeleri şiddet uygulayanların tavırlarının değişimi için yapılabilecekler, uzaklaştırma kararı sonrasında bu kişilerin ne yaptıkları ve devletin bu kişilere psikolojik destek sağlayıp sağlamadığıyla ilgili sorular yönelttiler. Kadınların şiddete maruz kalmalarının temel sebebinin eşitsizlik olduğunu, değiştirmemiz gerekenin bu zihniyet olduğunu, Mor Çatı olarak kadınların ve kadın dayanışmasının güçlenmesini öncelediğimizi ve kaynaklarımızı bu yönde kullandığımızı anlattık. Ayrıca uluslararası raporlarda da geçtiği gibi yetişkin erkeklerle toplumsal cinsiyet eşitliği çalışmalarının, erkekler istemeden yasal zorunluluk olarak dayatılan eğitim ve tedavilerin dikkate değer bir değişim yaratmadığını, ancak çocukluk evresinde toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı bir eğitim sistemi yaratmakla ilerlenebileceğini belirttik. Komitenin sığınakta kalan kadınların dışarı çıkmasının güvenlik tehdidi oluşturup oluşturmadığı sorusunu yanıtlarken kadınları kapalı bir alana hapsetmenin kabul edilemez olduğunu, bu yolun onların hayata karışmalarına ve şiddetsiz bir başlangıç yapabilmelerine yardım etmeyeceğini, sığınak yönetiminin kadını aileden bağımsız bir birey olarak gören bir perspektifle işlemesi gerektiğini belirttik. Görüşmemizde ayrıca şiddetle ilgili yasa ihlallerinin oldukça yoğun bir biçimde yaşanması üzerine konuştuk.

Mor Çatı olarak 20 Aralık’ta Beylikdüzü Belediyesi tarafından gerçekleştirilen 2020-2022 Yerel Eşitlik Eylem Planı Çalıştayı’na katıldık. Çalıştayda belediyenin 3 yıllık eylem planı, belediyenin çeşitli birimlerinden çalışanlar ve kent konseyi, belediye meclisi ve farklı sivil toplum örgütlerinden katılımcılarla birlikte tartışıldı. Mor Çatı olarak Beylikdüzü’ndeki mevcut duruma dair tespitleri her bir tema altında toplumsal cinsiyet eşitliği prensibi doğrultusunda tartıştık, özellikle kadına yönelik şiddet ile ilişkili olarak deneyimlerimizi paylaştık ve çözüm önerilerimizi ilettik. Beylikdüzü Belediyesi bünyesinde yer alan kadına yönelik şiddet konusunda başvuru alan danışma merkezi çalışanları ile deneyim paylaşımında bulunduk. Çalıştayın sonunda toplanan öneriler kolaylaştırıcılar tarafından ortaklaştırılarak bir araya getirildi ve sunuldu. Taleplerimizin belediyenin hazırlayacağı eylem planında yer almasının takipçisi olacağız.

11 Aralık 2019 tarihinde gerçekleştirilen, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin çağrısı ile  "Göç ve Uyum Stratejilerini Geliştirme ve Eylem Planı Çalıştayı"na katıldık. Çalıştayda İBB’nin önümüzdeki dönemde yürüteceği program için  sahada çalışma yürüten yerel ve uluslararası sivil toplum örgütleri, göç konusunda çalışma yürüten  akademisyenler, kamu ve belediye kurumlarından ilgili katılımcıların fikirleri ve önerileri alındı. Dayanışma süreci olarak tarif edilen toplantıların sonunda  göç ve uyum eylem planına yönelik alt yapı oluşturulması ve eylem planına başlaması hedeflenmekte. Çalıştay sabah saatlerinde mevcut durumun aktarımı ile başladı. Öğleden sonra 8 ayrı çalışma grubunda derinlemesine görüşler alındı. Çalışma gruplarından İBB’nin göç çalışmalarını yürütebileceği ve koordine edebileceği bir merkezin gerekli olduğu ortak  sonucuna varıldı.

25 Kasım Uluslararası Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü sebebiyle Beykent Üniversitesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık bölümü öğrencilerinin davetiyle bir panele katıldık. 50 kişilik öğrenci grubuyla Mor Çatı'nın kuruluşu, kadına yönelik erkek şiddeti, şiddetin biçimleri ve mücadele yollarını konuştuk. Soru-cevap bölümünde öğrencilerin kadına yönelik erkek şiddetine dair merak ettiklerine ve geleceğe yönelik neler yapılabileceği üzerine tartışma yürütme imkânımız oldu. Öğrencilerin alanları olması dolayısıyla kadına yönelik şiddetle mücadelede reklam, kampanya ve halkla ilişkiler araçlarının etkin bir şekilde nasıl kullanılabileceği üzerinde durduk. Panel sonunda öğrenciler 8 Mart'ta da bir araya gelmek istediklerini belirttiler.

16 Aralık'ta Altınbaş Üniversitesi'nde Sosyal Hizmet bölümü öğrencilerinin "Kadına Yönelik Şiddet ve Sosyal Hizmet" dersine katıldık. Derste sığınakta yürütülen çocuk çalışmasını paylaştık. Öncelikle sığınak çalışmasının ilkelerinden bahsettik. Şiddetin çocukları fiziksel, psikolojik ve sosyal olarak nasıl etkilediğini, çocuklarla şiddeti nasıl konuşabileceğimizi ve annelerle yürütülen çalışmanın önemini anlattık. Öğrencilerin çocuk ihmal ve istismarı üzerine sorularıyla dersi sonlandırdık. Özellikle sosyal hizmet alanındaki öğrencilerle gerçekleştirilen buluşmalar feminist ilkelerle sosyal çalışma deneyimimizi paylaşmak açısından oldukça önem taşıyor. Kadından yana nasıl çalışma yapılabileceğinin örneklerini sunma fırsatına sahip oluyoruz.

23 Aralık tarihinde İstanbul Bahçeşehir Üniversitesi'nde verilen Önyargı ve Şiddet dersine katıldık. Derste öğrencilerin de katılımıyla kadına yönelik şiddet, şiddet biçimleri ve şiddete ilişkin mitlerin yanı sıra kadına yönelik şiddet ile mücadelede Mor Çatı deneyimi ve sığınak çalışması üzerine konuştuk ve deneyim paylaşımlarında bulunduk. Ders aracılığı ile kadına yönelik şiddet alanında çalışmak isteyen öğrencilerle buluşmak, Mor Çatı deneyimini paylaşabilmek ve şiddet konusuna kadından yana bir bakış açısıyla yaklaşabilmek bakımından önemli bir imkân oldu.

10 Aralık’ta Özyeğin Üniversitesi’nde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği derslerine katılarak öğrencilerin kampüste toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik sorunlara dikkat çektikleri çalışmaların oluşturulmasına katkı sunduk. Derslerde, kampüste toplumsal cinsiyet eşitliğine dair mevcut durumu farklı bölümlerden öğrencilerle birlikte tartıştık, sorun alanlarını belirledik ve öğrencilerin çalışmalarında kullanacakları mesajların oluşturulmasında kolaylaştırıcılık rolü üstlendik.

Bu çalışma ile öğrenciler kampüsün farklı alanlarına asacakları materyaller aracılığıyla diğer öğrencilerin, akademisyenlerin ve kampüs çalışanlarının toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik olarak farkındalıklarını arttırmayı ve eksiklere dikkat çekerek çözümler oluşturabilmek amaçlanıyor.

Yeditepe Üniversitesi Business Kulübü’nün 25 Kasım etkinlikler kapsamındaki davetiyle 4 Aralık’ta üniversite kampüsünde düzenlenen bir etkinlikle öğrencilerle buluştuk. Etkinliğin üç oturumunda, kadınların iş alanında yaşadıkları psikolojik şiddet, sosyal düzeyde karşılaştıkları fiziksel ve psikolojik şiddet, şiddeti uygulayanlara odaklı çalışmalardan şiddetin nedenleri üzerine çıkan sonuçlar konu edildi. Son oturumda önceki konuşmalar üzerine interaktif bir tartışma ortamı oluştu. Mor Çatı olarak sunumumuzun ardından farklı bölümlerden öğrencilerin sorularıyla tartışmamız zenginleşti. Katılımcıların soruları ağırlıkla flört şiddetinin dinamikleri ve şiddete maruz kaldığımızda yapabileceklerimize yoğunlaştı. Özellikle hukuk fakültesi öğrencileri 6284 sayılı Kanun uygulanmasındaki eksikler ile ilgili soru ve yorumlar yönelttiler. Mahkeme kararlarının etkin uygulanmamasından ötürü şiddete mahkum hissettirildiklerini tekrar tekrar dile getirdiler.

Kadınların, kurum çalışanları tarafından veya hukuk mekanizmaları üzerinden yaşatılan cinsiyetçi ve ayrımcı uygulamalar nedeniyle haklarından faydalanmaktan çekinebildikleri, kurumların ve devletin üzerine düşen görevleri yerine getirmediği konuşuldu. Bu soruları yanıtlarken elimizdeki hukuki mekanizmaları sonuna kadar zorlamak durumunda olduğumuzu ve bu ısrarın da mücadelemizin bir parçası olduğunu hatırlattık.

5 Aralık tarihinde Kocaeli Üniversitesi Tıp Öğrencileri Birliği'nin düzenlemiş olduğu "Kadına Yönelik Şiddetin Psikolojik ve Hukuki Yönü" adlı etkinliğe katıldık. Etkinlikte kadına yönelik şiddetin dinamiği,  türleri ve psikolojik etkilerini konuştuk. Ardından kadına yönelik şiddetle mücadelede uluslararası ve yerel araçları, hukuki mekanizmaları, yaptırımları ve 6284 sayılı Kanun kapsamındaki haklarımızı konuştuk. Birlik üyeleriyle bilgi ve deneyim paylaşımları gerçekleştirdik.

İlk kez Şubat ayında konuk olduğumuz Koton Mağazacılık’ın Mor Oda sohbetlerine firmanın 25 Kasım etkinlikleri kapsamında 10 Aralık’ta yeniden katıldık. Koton çalışanı kadınlarla bu buluşmamızda, kadına yönelik şiddetin türlerini, nedenlerini ve şiddetli ilişkiden çıkmanın zorluklarını ele alan bir konuşmanın ardından söyleştik. Özellikle kadınların şiddet gördükleri ilişkiden çıkmalarını engelleyen faktörler, bizleri güçlendiren hukuki haklarımız ve kadın dayanışmasının önemi üzerinde durduk. Sohbetimiz sırasında kadınlardan iş yerinde yaşadıkları, iş mülakatlarında evlilik, çocuk, yakın ilişkiyle ilgili özel sorular sorularak seçim yapılması, kadınların daha az ücret alması, kadınlardan daha fazla performans beklenmesi gibi ayrımcı uygulamalarla, mesai sonrası ev işleri ve çocuk bakımıyla kadınların yükünün daha da ağırlaştığıyla ilgili yorumlar aldık. Kadınların şiddete maruz bırakıldığı durumlarda performans düşüklüğü ya da güvenlik endişesiyle yöneticilerce işten çıkarılmalarının kabul edilemez olduğunu, herkesin ve özellikle de firma yöneticilerinin güvenliği artırarak ve dayanışma göstererek kadınların güvende hissederek çalışabilmesinin koşullarını yaratmaktan sorumlu olduğunu hatırlattık. Tacize maruz kalan kadınların iş yerlerinde başvurabilecekleri bir birim bulunması gerektiğinin altını çizdik.

• Gönüllümüz olun
• Twitterda bizi takip edin
• Bağışçımız olun
• Mor Çatı ürünlerinden satın alın