Sosyal politika alanında erkek şiddetiyle mücadele için feminist yaklaşımlar
 

Flört şiddeti kavramını tartıştık
 

25 Ağustos’ta, gençlerle alanda çalışan uzmanlarla bir araya gelerek, flört şiddeti kavramı üzerine bir tartışma gerçekleştirdik. Mor Çatı olarak flört şiddetini, flörtün yeni başladığı 13-23 yaş döneminde romantik ilişkilerde yaşanan şiddet olarak tanımlıyoruz. Kavramın kullanımı son yıllarda yaygınlık kazanırken, tanımlama biçimlerimizde farklılıklar olduğunu gözlemliyorduk. Evlilik dışı partner ilişkilerindeki şiddet gibi yaştan bağımsız bir tanımlama ve cinsiyet eşitsizliği dinamiğini içermeyen tarifler, kavramın içeriğini sorgulama ihtiyacımızı ortaya çıkardı ve “Neden bu kavramı kullanma ihtiyacı duyuyoruz?”, “Neye flört şiddeti diyoruz?” ve “Bu şiddetin cinsiyet temelli diğer şiddet biçimlerinden farkı nedir?” sorularını ortaya atıp tartıştık.
 

 

Yazının tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

 

Mor Çatı’nın Soru ve Yanıtlarla Erkek Şiddetine Karşı Kadın Dayanışması (2008) kitabı 4. kez okurlarıyla buluştu . Her baskıda olduğu gibi bu kez de güncel gelişmeler titizlikle kitaba yansıtıldı. Kitabın değerli yanlarından biri kuşkusuz farklı alanlardaki bilgileri bir araya toplaması ve kadınların şiddet deneyimlerindeki çeşitliliği kapsama çabası.  

Mor Çatı kolektifinin ilk baskıya önsözündeki (2007-2008) tespitler hâlâ geçerliliğin koruyor:

“Adalet, sağlık, sosyal hizmetler, yerel yönetimler, kolluk güçleri gibi konuyla ilgili alanlarda yapılan çalışmalar sosyal devlet anlayışının zorunlu bir sonucu görülmekten çok, ‘yardım’ mantığı içinde yer alıyor. Hangi kurumdan hangi desteklerin hangi süre içinde alınabileceği açık değil. Bu yüzden de şiddetle yüz yüze olan her kadın kendisi ve çocukları için çoğu kez kamu kuruluşları arasında mekik dokumak zorunda kalıyor. Kitabın amacı bu bilgileri de toplayıp başka kadınların ihtiyaç duyduklarında bunlara daha kısa sürede ulaşabilmelerini sağlamak”.

Yine bu önsözde belirtildiği gibi, “soru sormak, yanıt aramak” sessizliği kırmanın, başka ihtimalleri düşünebilmenin, ufkumuzu genişletebilmenin ilk adımı.

Kitabın ilk baskısını yayına hazırlarken, Feride’nin önerdiği “sizce deli miyim?” sorusu ne çok düşündürmüştü beni. Feride’nin görüşmelerde bu soruyla karşılaştığını belirtmesi, “deli kadını” bir metafor olmaktan çıkarmış, gündelik yaşamda önümüze konulan sınırlamaların, engellemelerin gerçekliği haline getirmişti. Kitaptaki bu tür sorular, kadınların doğrudan deneyimlerini aktarmakla kalmıyor, bu deneyimleri adlandırarak tartışmaya da açıyor.

Ülfet

 

İstanbul Sözleşmesi’ne yönelik saldırılara Mor Çatı ve Kadın Sığınakları ve Da(ya)nışma Merkezleri Kurultayı bileşenleri olarak tepkimizi basın açıklamalarıyla gösterdik. Açıklamamızda “Kadına yönelik şiddete karşı mücadelede gerekli mekanizmaları kurmak ve işler kılmak devletin kadınlara karşı görevidir. Hükümeti tekrar kadınlara karşı olan sorumluluklarını hatırlamaya, kadın düşmanı söylemlerle mücadele etmeye ve İstanbul Sözleşmesi’ni tartışmaya açmak şöyle dursun gerektiği gibi uygulamaya davet ediyoruz” dedik. Mor Çatı’nın açıklamasına buradan, Kadın Sığınakları ve Da(ya)nışma Merkezleri Kurultayı bileşenlerinin açıklamasına buradan ulaşabilirsiniz. 

Kadın Sığınakları ve Da(ya)nışma Merkezleri Kurultayı bileşenleri
acil eylem planı talep ediyor
 

 

Kadın Sığınakları ve Da(ya)nışma Merkezleri Kurultayı bileşenleri olarak, pandemi ve sokağa çıkma yasakları başladığından beri çalışmalarımızı evlerden yürüttük. Kurultay bileşenleriyle online platformlar üzerinden bir araya gelip iletişimi sürdürdük, kurumların çalışmaları hakkında paylaşımları ve öne çıkan ihtiyaçları konuştuk. Bu online buluşmalar kurumların dayanışması ve motivasyonu, deneyim paylaşımı açısından çok kıymetliydi.
 

Pandemi dönemi alışık olmadığımız pek çok deneyime vesile oldu. Online toplantılar, sanal iletişim ağlarının yoğun kullanımı, hatta sosyal medya kanalıyla kampanyaların etkisinin arttığı öğretici bir süreci yaşadık ve yaşamaya devam ediyoruz. Pandemi öncesinde erkek şiddetiyle mücadelede tanık olduğumuz uygulama sorunları, pandemi döneminde de artarak karşımıza çıktı, alanda yaşanan aksaklıklar ve kriz büyüdü.
 

Kurultay bileşenleri olarak, acil önlem paketi gerektiğinin altını çizmek için dört hafta süren bir sosyal medya kampanyası yaptık. 28 Mayıs’ta başladığımız kampanyada, süreci yürüten karar alıcılara sesimizi duyurmak ve kamuoyunun dikkatini çekmek için her hafta belirli bir talebimizi öne çıkardık. “Erkek şiddeti yeni değil, tedbirsizlik normal değil!” başlığıyla Kurultay bileşenleri olarak hazırladığımız metni imzaya açtık. İkinci hafta, “Alo şiddet” hattı, üçüncü hafta sosyal destek mekanizmalarının arttırılması, dördüncü hafta sığınak talebimizi yükselterek kampanyayı sürdürdük, her bir taleple ilgili görsel ve içeriklerimizi sosyal medyadan paylaştık. Kampanyanın sözü oldukça güçlü ve etkili oldu. İmza metni, talepler ve imzacılara buradan ulaşabilirsiniz.

Travma odaklı psikososyal destek ve feminist yöntem ilişkisi
 

20 Haziran’da psikoloji öğrencileri ve mezunlarından oluşan bir gönüllü destek grubu olan Travma Odaklı Psikososyal Destek Ekibi ile online olarak Mor Çatı Deneyim Paylaşımı Atölyesi gerçekleştirdik. Bu atölyede kadına yönelik erkek şiddetinin biçimlerini, dinamiklerini ve mitleri, kadına yönelik şiddetle mücadelede feminist yöntemler kullanarak ruhsal ve sosyal çalışma yapmayı konuştuk. Bu toplantının açtığı yerden, şiddete maruz bırakılan kadınlarla yürütülen travma odaklı psikososyal ve ruhsal destek çalışmalarında feminist yaklaşımın önemini yeniden hatırladık.
 

Yazının tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

“Mor Çatı yöntemleriyle kadına yönelik erkek şiddetine yaklaşım” atölyeleri
 

20 Temmuz’da TMMOB Makine Mühendisleri Odası’nın davetiyle oda üyelerine yönelik olarak “Mor Çatı Yöntemleriyle Kadına Yönelik Erkek Şiddetine Yaklaşım” konulu atölyeler düzenledik. Videolara buradan ve buradan ulaşabilirsiniz.
 

WAVE: Toplumsal cinsiyeti görmeyen politika ve uygulamalarla
nasıl baş edebiliriz?
 

Kadın destek hizmetlerinde toplumsal cinsiyeti görmeyen politika ve uygulamalar WAVE Ağı’nın uzun süredir gündemindeydi. Üye örgütler kendi ülkelerinde bu politikaların alandaki etkisini ve buna karşı nasıl mücadele edebileceklerini beraber düşünüyorlardı. Geçtiğimiz günlerde bu tartışmalar ve üye ülkelerden toplanan bilgiler bir el kitabına dönüştürülerek yayınlandı.
 

Toplumsal cinsiyeti görmemek, kamu tarafından sağlanan hizmetlerin hem kadınlara hem erkeklere verilmesi anlamına geliyor. Bu yaklaşım kadına yönelik şiddet alanındaki hizmetlerde şiddetin altında yatan toplumsal cinsiyet eşitsizliğini görünmezleştirmekle birlikte, özellikle Avrupa’da sadece kadınlara destek vererek çalışan örgütler kaynaklara erişimde kısıtlamalarla karşılaşması ya da bu yaklaşımı kabul etmeye zorlanmaları sonucunu doğuruyor. Türkiye’de bu yaklaşımın yansımasını, 6284 sayılı Kanun’un cinsiyet belirtmemesi ve tüm sosyal hizmet alanında egemen olan aileyi koruma yaklaşımında görüyoruz. El kitabı, toplumsal cinsiyeti görmemenin toplumsal, ekonomik ve politik çerçevesini kesişimsel bir yaklaşımla çiziyor; bu egemen yaklaşıma karşı kadın destek hizmetlerini korumak için stratejiler tartışılıyor. Bulgaristan ve Slovakya örnekleri üzerinden etkisini Türkiye dahil tüm dünyada hissettiğimiz kadın haklarına yönelik saldırılar, İstanbul Sözleşmesi karşıtlığı üzerinden tartışılıyor. Farklı ülke deneyimlerini bir araya getiren bu el kitabı toplumsal cinsiyet eşitliği karşıtlarının nasıl farklı stratejiler kullandığını ortaya çıkarıyor ve aralarındaki benzerliği gözeterek mücadele etmeye çağırıyor. El kitabına buradan ulaşabilirsiniz.

WAVE’in politika belgesinden pandemide atılması gereken acil adımlar için öneriler
 

 

Avrupa Şiddete Karşı Kadınlar (WAVE) Ağı, Kovid-19 ve Kadın ve Kız Çocuklarına Yönelik Şiddet başlıklı politika belgesinde pandeminin etkilerini ve uzun vadede yaratacağı sonuçları değerlendirerek acilen atılması gereken adımlar konusunda önerilerde bulundu.
 

Kovid-19’un başlangıcından bu yana kadına yönelik şiddet, özellikle de ev içi şiddet başvuruları artıyor. Karantina koşulları ve kurumların mücadele kapasitesinin düşmesi tehlikeyi artırıyor. Teknolojik altyapıya ve cihazlara erişimde cinsiyete dayalı eşitsizlik çarpıcı. Çevrimiçi iletişim arttıkça, dijital şiddet biçimlerine maruz kalma riski de artıyor. Kadınlar bu krizden orantısız biçimde etkileniyor, dezavantajlı gruplardakiler olumsuz etkilerine çok daha açık. Sağlıkta mevcut eşitsizlikler pandemi döneminde artıyor, bu gruplardaki kadınlar bulaşa ve hastalığı ağır geçirmeye daha açık hale geliyor. Kadın danışma merkezleri de bu süreçten olumsuz etkileniyor. Zaten yetersiz olan mevcut sığınak kapasitelerinin zorlanmaması için; uzaklaştırma, yaklaşmama ve koruma tedbirlerinin etkin şekilde uygulanmasının önemi giderek artıyor. Kovid-19’un yaratacağı ekonomik durgunluk geçici ve güvencesiz işlerde çalışan kadınlar açısından bu finansal belirsizliği artırırken, şiddetten uzaklaşma olanaklarını daha da azaltabilir. Pandeminin ekonomik yükü, kadına yönelik şiddetle mücadele mekanizmaları ve kadın örgütlerine ayrılan ekonomik kaynağın azaltılması tehlikesini de beraberinde getiriyor. Avrupa Birliği, Kovid-19’un etkilerine karşı bütünlüklü bir yanıt geliştirmek için hızla irade göstermeli.
 

Yazının tamamına ve WAVE’in sunduğu önerilere buradan ulaşabilirsiniz.