Kadınların eşitlik, özgürlük ve insan onuruna yakışır yaşam şartlarına sahip olma mücadelesi yüzyıllardır sürüyor. Bu topraklarda yaşayan kadınlar olarak, mücadelemiz ve dayanışmamız sayesinde eşitlik yönünde siyasal ve toplumsal değişimi sağlayacak anayasal ve yasal reformların gerçekleşmesini ve ilgili mekanizmaların kurulmasını sağladık.
Bu tarihteki köşe taşları niteliğinde olan birkaç örnek:
1841- Kadı önünde evlenme hakkı
1845- Köle-cariye satın alma yasağı
1856- Kızlara mirastan hak verilmesi
1860’lar– Kızlar için rüştiye (ortaokul) mektebi, ilköğretimde eşitlik, kız öğretmen okullarının açılması
1917- İslam hukukunda ilk aile düzenlemesi ile evlenme ve boşanmanın kayıt altına alınması
1926- Medeni Kanun
1930 ve 1934– Seçme ve seçilme hakkı
1985- BM Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi’nin (CEDAW) imzalanması
1990, 1991- Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü ve Kadından Sorumlu Devlet Bakanlığı’nın kurulması
1998- Kadına karşı şiddetle ilgili ilk özel yasa olarak Ailenin Korunmasına Dair Kanun (4320)
2001, 2004, 2010- Anayasanın eşitlik (10) ve aile (41) maddelerinde yapıcı yönde değişiklikler
2002- Aile reisliğini kaldırıp eşlere eşit haklar getiren yeni Medeni Kanun
2004- TBMM’de Töre ve Namus Cinayetleri, Kadına ve Çocuğa Yönelik Şiddet Araştırma Komisyonu kurulması
2005- Kadın ve çocuklara karşı suçlarda etkili cezalar getiren yeni Türk Ceza Kanunu
2009- TBMM’de Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu’nun kurulması
2011 ve 2015 – Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi’nin (İstanbul Sözleşmesi) imzalanması ve Türkiye’nin dünyada imzalayan ilk ülke olarak örnek oluşturması; Türkiyeli kadınların mücadelesi sayesinde, sözleşmenin izlenmesi ile ilgili kurul olan GREVİO’nun başkanlığına 2015 yılında Türkiye’den bir kadının seçilmesi
2012- Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun (6284)
2013- Devletin ve belediyelerin kadına karşı şiddeti önlemek üzere sığınaklar açmasını sağlamak konusundaki kazanımlara ek olarak tüm illerde en az bir Şiddet Önleme ve İzleme Merkez’inin (ŞÖNİM) kurulması
Her kesimden kadının, etnisite, sınıf, dini inanç, cinsel yönelim, cinsiyet kimliği, dil, engellilik, yaşlılık, sığınmacı/mülteci gibi farklı kimliklerini kapsayan hukuki ve fiili eşitliğin sağlanmasının, toplumsal bir sorumluluk ve devletin yükümlülüğü olarak kabul edilmesi yolunda önemli mesafeler aldık. Devletin, ulusal ve yerel eylem planları oluşturmasını sağladık.
Ancak bugün, ulusal ve uluslararası sözleşmelerle güvence altına alınmış en temel yasal haklarımız ve kurumlarımız ciddi bir tehdit altındadır. Bunun en son örneği, kadınlarla ilgili tek bakanlığın adının önce Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı olarak değiştirilerek işlevsizleştirilmesi ve ardından da Çalışma Bakanlığı’na bağlanmasıdır.
Yıllardır, kadınların yasal ve kurumsal kazanımlarına karşı siyasi iktidar içinden ve dışından yürütülen kampanyalar, TBMM Boşanma Komisyonu Taslak Raporu ile adeta fiili bir hükümet programına dönüşmüş idi. Bu rapor ile çocuk yaşta zorla evliliklerin teşviki, çocuk istismarcılarına af, tecavüzcü ile evlendirme, kadının ev içi emeğinden kaynaklanan miras hakkını elinden alma, erkeklerin boşanmasını kolaylaştırma, boşanmak isteyen kadını ise (nafakasını evlilik süresine bağlayarak nafakasız bırakma tehdidi ve “aile arabulucuları” gibi yöntemlerle) boşanmaktan vazgeçirme; şiddete karşı devlet korumasını belge sunma şartına bağlama gibi düzenlemelerin önü açılmak isteniyordu.
Yasalarda kadınlar lehine olabilecek her ne varsa bunları budama girişimleri bugün hızla yasaların tamamen kaldırılması taleplerine dönüşmüştür.“Aile reisliği geri getirilsin”, “çocukların velayeti babaya verilsin”, “ev içi emek nedeniyle evlilik içinde edinilen malların eşit paylaşımından vazgeçilsin”, “kadına karşı şiddetle ilgili 6284 sayılı yasa tamamen kaldırılsın”, “Avrupa Konseyi’nin şiddetle ilgili sözleşmesinden Türkiye imzasını çeksin” gibi talepler yaygınlaştırılmaya başlandı. Daha da ötesi, bu taleplerin gerçekleştirilmesinin önünde engel olarak görülen kadın örgütleri de açıkça hedef olarak gösterilmektedir.
Söz konusu bu sürece karşı biz aşağıda imzası bulunan kadın örgütleri/grupları, mücadelelerle kazandığımız haklarımızdan, eşitlik ve özgürlük talebimizden asla vazgeçmeyeceğiz ve cinsiyet ayrımcılığını pekiştiren her türlü söylem, siyasi pratik ve uygulamanın karşısında duracak ve sorumluları teşhir edeceğiz.
Kendi hayatlarımız hakkında karar verme yetkisine sahip olan özgür ve eşit bireyler olarak, emeğimiz, bedenimiz ve kimliğimiz üzerinde kurulmak istenen tüm tahakküm biçimlerine karşı çıkmaya devam edeceğiz.
Türkiye’nin tüm siyasetçilerini, siyasi partilerini ve sivil toplum bileşenlerini siyasal/toplumsal sorumluluk almaya ve kadınları eşit yurttaşlar olmaktan çıkarmak, kadınların emeğini sömürmek ve kadınları güçsüzleştirmek isteyen söylem ve politikalara karşı çıkmaya ve kadın örgütleriyle dayanışma içinde olmaya çağırıyoruz.
Biz kadınlar, Türkiye’nin tarih boyunca değişen erkek egemen yapılarına her zaman karşı durduğumuz gibi, bugün de karşı duracağız.
Biz kadınlar, binlerce yıllık ortak mücadele tarihimizin bize kazandırdığı bilgi, deneyim ve dayanışma ile diyoruz ki “haklarımızdan da mücadelemizden de vazgeçmeyeceğiz!”
İMZACILAR
- Adana Kadın Dayanışma Merkezi (AKDAM)
- Adana Kadın Platformu
- Adıyaman Anadolu İş Kadınları Derneği
- Ankara Kadın Ressamlar Derneği
- Antakya Kadın Dayanışması
- Antalya Barosu Kadın Hakları ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kurulu
- Antalya BİZ (Cinsel Yönelim ve Cinsiyet Kimliği) Topluluğu
- Antalya Kadın Danışma Merkezi ve Dayanışma Derneği
- Antalya Nar Kadın Dayanışması
- Atakent Kadın Meclisi
- Aydın Kadın Efeler Derneği
- Ayvalık Bağımsız Kadın İnisiyatifi
- Bağımsız Kadın Derneği (Mersin)
- Barış için Kadın Girişimi
- Başkent Kadın Platformu Derneği
- Batman Helkis Kadın Platformu
- Bayan Yanı
- BEKEV-İzmir
- Beylikdüzü Kent Konseyi Kadın Meclisi
- Birleşik Metal Kadın Komisyonu
- Buca Kent Konseyi Kadın Meclisi
- Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği
- Çanakkale Kadın El Emeğini Değerlendirme Derneği ve Kadın Danışma Merkezi (ELDER)
- ÇEKEV-İzmir
- Çiğli Kadın Platformu
- Cumhuriyet Kadınları Derneği Genel Merkez ve 96 Şubesi
- Demir Leblebi Kadın Derneği
- Deniz Yıldızı Kadın Dayanışma Derneği
- Deriteks Sendikasından Kadınlar
- Dicle Amed Kadın Platformu
- Didim Kibele Kadın Yardımlaşma Dayanışma Derneği
- Dikili Kadın Platformu
- DİSK Ege Bölge Sekreterliği Kadın Çalışmaları
- DİSK Kadın Komisyonu
- Doğu Güneydoğu İş Kadınlar Derneği (DOGÜNKAD)
- Dünya Kadın Yürüyüşü Türkiye Koordinasyonu
- Edirne Kadın Merkezi Danışma Derneği (EKAMEDER)
- Edirne Kent Konseyi Kadın Meclisi
- Ege Kadın Buluşması
- Ege Kadın Dayanışma Vakfı (EKDAV)
- Ekmek ve Gül
- Engelli Kadın Derneği
- Erktolia
- Eşit Yaşam Derneği
- EŞİTİZ (Eşitlik İzleme Kadın Grubu)
- Eşitlik, Adalet, Kadın Platformu
- Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Çalışma Grubu
- Ev Kadınları Derneği (EVKAD) – Adana
- Femin&ArtUluslararası Kadın Sanatçılar Derneği Genel Merkezi ve Şubeleri
- Feminerva Dergi
- Fethiye Çocuk İstismarını Önleme Derneği
- Fethiye Kadın Danışma Dayanışma Derneği
- Filmmor Kadın Kooperatifi
- Foça Barış Kadınları
- Gaziemir Kent Konseyi Kadın Meclisi
- Genel-İş Sendikası’ndan kadınlar
- Giresun Cumhuriyet Kadınları Derneği
- Giresun Kadın ve LGBTI Platformu
- Giresun KESK Kadın Komisyonu
- Günebakan Kadın Derneği (Mersin)
- İlerici Kadınlar Meclisi
- İmece-Der’li kadınlar
- İmece Kadın Dayanışma Derneği
- İnsan Hakları Derneği İzmir Şubesi Kadın Komisyonu
- İnşaat ve Kadın Derneği
- İRİS Eşitlik Gözlem Grubu
- İstanbul Dayanışma Platformu
- İstanbul Emek ve Meslek Örgütlerinden Kadınlar Grubu
- İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği (İKKB)
- İzmir Amargi
- İzmir Kadın Dayanışma Derneği
- İzmir Bağımsız Kadın İnisiyatifi
- İzmir Kadın Kuruluşları Birliği (41 örgüt bileşeniyle)
- İzmir Kent Konseyi Kadın Meclisi
- İzmir Kent Konseyleri Kadın Meclisleri Birliği
- KADAV – Kadınlarla Dayanışma Vakfı
- Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA-DER)
- Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA-DER) Ankara
- Kadın Çalışmaları Derneği
- Kadın Cinayetlerine Karşı Acil Önlem Grubu
- Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu
- Kadın Dayanışma Vakfı
- Kadın Emeği Kolektifi
- Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER)
- Kadın Haklarını Koruma Derneği Genel Merkezi ve Şubeleri
- Kadın Meclisleri
- Kadınların Gücü Kültür Eğitim Dayanışma ve Yardımsevenler Derneği (KADGÜC) İzmir
- KAHDEM (Kadınlara Hukuki Destek Merkezi Derneği)
- Kadının İnsan Hakları- Yeni Çözümler Derneği
- Kadının Sosyal Hayatını Araştırma ve İnceleme Derneği Genel Merkezi ve Şubeleri
- Kadın Partisi
- Kadın Yazarlar Derneği
- Kadına Şiddete Karşı Müslümanlar İnisiyatifi
- Kampüs Cadıları
- Kaos GL
- Karadeniz İlleri Kadın Platformu (KİKAP) Atakum
- Karadeniz İlleri Kadın Platformu (KİKAP) Samsun
- Karadeniz İlleri Kadın Platformu (KİKAP) Trabzon
- Kapadokya Kadın Dayanışma Derneği
- Karadeniz Kadın Dayanışma Derneği (KARKADER)
- Karşıyaka Kent Konseyi Kadın Meclisi
- Kazdağlı Kadınlar
- KAZETE
- KAZETE-DER
- KESK Kadın Meclisi
- Kırkyama Kadın Dayanışması
- Kırmızı Biber Kadın Derneği
- Kuşadası Kadın Dayanışma Platformu
- Konak Kent Konseyi Kadın Meclisi
- Koza Kadın Derneği
- Körfez Bağımsız Kadın Dayanışması
- Lotus Kadın Dayanışma ve Yaşam Derneği
- Mardin Ortak Kadın İşbirliği Derneği
- Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı
- Mor Dayanışma
- Mor Salkım Kadın Dayanışma Derneği
- Muğla Emek Benim Kadın Derneği
- Muğla Karya Kadın Derneği
- Nar Kadın Dayanışması
- Narlıdere Kent Konseyi Kadın Meclisi
- Ordu Kadını Güçlendirme Derneği
- Samandağ Kadın Dayanışma Derneği
- Sil Baştan Kadına Yönelik Şiddet ve Çocuk İstismarıyla Mücadele Derneği
- Silivri Kent Konseyi Kadın Meclisi
- Siyah Pembe Üçgen İzmir Derneği
- Sosyal Dayanışma Ağı (SODA)
- Sosyalist Kadın Meclisleri
- Şahmeran Kadın Platformu
- TMMOB İstanbul İKK Kadın Komisyonu
- TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu (İKK) Kadın Çalışma Grubu
- TJA – Tevgere Jinen Azad
- Trabzon Cazıları
- Trabzon Eşitlik İnisiyatifi
- Trabzon Ev Eksenli Çalışan Emek Sensin Kadın Derneği
- Türk Anneler Derneği Trabzon Şubesi
- Türk Kadınlar Birliği (Genel Merkez ve 79 Şubesi)
- Türk Kadınlar Konseyi Genel Merkezi ve Şubeleri
- Türk Tabipleri Birliği Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu
- Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği (Genel Merkez ve 24 şubesi)
- Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu (TKDF)
- Türkiye Soroptimist Kulüpleri Federasyonu (Genel Merkez ve 39 Kulüp)
- Uçan Süpürge Vakfı
- Umutlu Kadınlar
- VAKAD’lı kadınlar
- Van Ahtamar Kadın Platformu
- Yaşam Kadın Çevre Kültür ve İşletme Kooperatifi (YAKA-KOOP)
- Yaşam Kadın Merkezi Derneği
- Yaşamevi Kadın Dayanışma Derneği
- Yeniyol’dan Kadınlar
- Yeryüzü Kadınları – İzmir
- Yoğurtçu Kadın Platformu
- Zeytin Kadın Kooperatifi