BM Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi’nin (CEDAW) 82. Oturumu’nda gerçekleşen Türkiye’nin 8’inci Gözden Geçirilmesi toplantısına katıldık. Bizim de içinde olduğumuz 20 örgütten oluşan CEDAW Sivil Toplum Yürütme Kurulu olarak hazırladığımız gölge raporumuzu Temmuz 2021’de Komite’ye sunmuştuk. 13-15 Haziran’da gerçekleşen 8. Gözden Geçirme Toplantısı’nda raporda öne çıkan noktaları dile getirdik. Hazırladığımız sözlü bildiride İstanbul Sözleşmesi’nden çıkma kararının uzun yıllardır süren kazanılmış haklara saldırıların bir parçası olduğunu ve yargı bağımsızlığının ve hukukun üstünlüğünün ortadan kalktığını dile getirdik; bağımsız kadın ve LGBTİ+ örgütlerine yönelik tehditlerin altını çizdik.
Toplantıya Türkiye devletini temsilen Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık beraberinde Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, İçişleri, Sağlık, Milli Eğitim, Adalet, Dışişleri ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıkları ve Kamu Denetçiliği Kurumu’ndan temsilcilerden oluşan bir delegasyonla katıldı. Komitenin devlete yönelttiği sorulara Bakan Derya Yanık cevap verdi.
Toplantıda Komite üyeleri İstanbul Sözleşmesi’nden çıkış kararına dair açıklama beklediklerini ifade ettiler ve bu kararın kabul edilemez olduğunun altını çizdiler. Ayrımcılıkla mücadele için kadınları ve LGBTİ+ları koruyacak özel bir yasa olup olmadığını; kadın ve LGBTİ+ örgütlerine yönelik artan saldırılar, keyfi tutuklamalar ve polis şiddetini önlemek için alınacak önlemleri sordular. Komite üyeleri ayrıca kadın cinayetlerinde etkili soruşturma yapılıp yapılmadığını; özellikle pandemi dönemi ve sonrasındaki ekonomik kriz ve içinde bulunduğumuz iklim krizi döneminde kadınların ekonomik güçlenmesi ve iş hayatına eşit katılımları için alınan önlemleri; çocuk yaşta erken ve zorla evlendirmeyi engellemek için nasıl politikalar geliştirildiğini; cinsel haklar ve üreme haklarının eğitim sistemine nasıl ve ne kadar dahil edildiğini; kürtaj hakkı yasal olsa da uygulamada kadınların bu haklara neden erişemediklerini sordular. Komite başkanı kapanış konuşmasında “İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmenin kadınlar için iyi bir şey olduğuna ikna olmuş değiliz ve bunun kötü sonuçları olacağını düşünüyoruz.” diyerek açıkça Komite’nin tutumunu ifade etti.
Gözden geçirme sonucunda Komitenin hazırladığı Nihai Yorumlar ise 4 Temmuz itibariyle şurada açıklandı. Nihai Yorumlarda öne çıkan konuları Mor Çatı olarak şu zincirde toparladık.