Fotoğraf çek, yolla… Bakalım söylediğin yerde misin? Genç kadınların “sevgi emaresi” gibi gördüğü bu tip zorlamalar, aslında şiddetin bir parçası…
Mehveş Evin’in Mor Çatı Gönüllüsü Psikolog Feride Güneri ile yaptığı bu röportaj, 5 Mayıs 2015 tarihli Milliyet Gazetesi’nde yayımlanmıştır
Son 10 yılda kadınlara yönelik artan şiddet biçiminin adı, dijital şiddet. Uzman psikolog Feride Güneri, sorunun sadece sosyal ağlardaki ısrarlı takipten ibaret olmadığını söylüyor.
“Dijital ortam, erkeklerin kadınları kolaylıkla kontrol edebileceği bir platform. En başta cep telefonlarıyla kadınların 7/24 denetlenmesi söz konusu; nerdesin, kiminlesin, kiminle konuştun, mesajlarıma cevap verdin vermedin, konum bildir, sürekli bir takip var.”
Güneri, kadın cinayetlerinde öne sürülen bahaneleri hatırlatıyor: “Telefonda çok konuşuyordu, gülüyordu, beni aldattı diye öldürenler var. Kameralar, çekilen görüntüler, birliktelik fotoğrafları, özellikle ayrılık aşamasında birer tehdit aracına dönüşüyor. Fotoları bastırırım, annene gönderirim, gibi tehditler de var. Kadın bazen gerçekten bir fotoğraf var mı yok mu, onu bile bilmiyor.”
Çıplak fotoğraf baskısı
Jennifer Lawrence gibi başarılı, ünlü bir kadının bile başına geldi; çıplak fotoğrafları sosyal medyada dolaştı. “O fotoğrafları çektirdim çünkü sevgilim benden ayrılacağını söyledi” dediğini hatırlatıyor Güneri… Peki, dijital şiddetin başka türleri ne? Kadınlar, şiddet tuzağına düşmemek için bunlara dikkat etmeli:
– Dijital şiddet kontrol edilemeyen durumlar, çünkü kişi kendini saklayabiliyor. Daha kötüsü, yok edilemiyor. “Görüntüleri yok ettim” dese bile bilemezsiniz.
– Eskiden rehinelerin hayatta olduklarını kanıtlamak için o günün gazetesinin fotoğrafını çekiyorlardı. Şimdi o da var. Fotoğraf veya video çek, gerçekten olduğun yerde misin? Etrafta başka erkekler var mı?
– Sexting var, Türkçesi “seksli mesaj.” Gizli bir numaradan gelen seks içerikli mesajlar, kadınlar için hayati tehlike arz edebiliyor.
– E-mail ve cep telefonunun şifrelerini talep etmek dijital şiddet.
– Başka kimliklerle yanaşıp kendini tanıtmak ve tuzağa düşürmek de çok yaygın.
– Dijital ortam çok geniş bir platform sunuyor bütün bu şiddet türlerini uygulamak için. Gittikçe de artıyor. Sosyal medyayı girmeseniz bile- terk edemiyorsunuz!
Erkeğin stratejik yatırımı
– Pskolojik, cinsel, dijital, ekonomik… Şiddet türleri, çoğunlukla iç içe geçiyor. Kadının çalışmasına izin vermemek, ekonomik şiddete örnek. “Sen yorulma, ben ikimiz için de çalışıyorum, çocuklarımıza bak” demek.
– Erkek açısından çok akıllıca, ileriye dönük stratejik bir yatırım bu. Yıllarca çalışmadıktan sonra kadın ayrılmak istediğinde kendini ciddi bir ekonomik darboğazın içinde buluyor. Tekrar işe dönmek, en eğitimli kadın için bile zor.
– Bazen kadın çalışıyor, adam parayı alıyor ve ona harçlık veriyor. Kadın itiraz ettiğinde “Senin paran benim param mı var? Sen nasıl kadınsın? “ diyor.
– Ekonomik şiddette ana ilke, kadını borçlandırmak. Mesela kadın adına kredi almak… Kadınların daha uzun süre ilişkide kalmasına sebep olabiliyor. Erkekler çok zeki oluyor bu konularda! Kadınlar öngöremiyorlar düşecekleri durumu.